تاریخ انتشار :

تونس

اوایل سفر حتی با من دست هم نمی‏ دادند

در هفته فرهنگی ایران قرآن جیبی خود را نشان دانشجویان می‏ دادم و می ‏گفتم قرآن ما با شما حتی یک حرف هم تفاوت ندارد.

 به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان )«جامع الزیتونه» یکی از قدیمیترین و مشهورترین مساجد در جهان اسلام است که عبید الله بن حبحاب در سال ۱۱۶ ه.ق ( ۷۳۴ م ) ساخته است. شهرت این مسجد تنها به برپایی نماز و عبادت در آن نیست بلکه نقش علمی و فرهنگی درخشانی در طی قرن های گذشته دارد.

جامعه الزیتونه یا همان دانشگاه زیتونه، در قاره‏ آفریقا به عنوان قدیمترین دانشگاه عربی اسلامی به شمار میرود. حسن حسنی عبد الوهّاب مورخ برجسته ی معاصر تونس میگوید:” إنّ جامع الزیتونه هو أسبق المعاهد التعلیمیّه للعروبه مولدا وأقدمها فی التاریخ عهدا”.

اینکه بعد از ۵۳ سال نخستین دانشجوی ایرانی باشی که پا به یکی از مهمترین و معتبرترین دانشگاه‎های جهان اسلام می‎گذاری، به تنهایی افتخار آفرین است، چه رسد به اینکه دیدگاه «زیتونهایها» را درباره ایران و شیعه تغییر دهی و به عنوان دانشجوی «منضبط و فعال در جلسات علمی» هم معرفی شوی.

حجت الاسلام حبیب حاتمی کن کبود طلبه سطح چهار حوزه است که هم‎زمان در دانشگاه ادیان و ذاهب نیز به تحصیل مشغول است. او به تازگی از پایان نامه phd خود با عنوان «مبانی کلامی اخوان المسلمین» دفاع کرد و داوران این پایان نامه را «خیلی خوب» ارزیابی کردن و به آن نمره ۱۸٫۷۵ دادند.

* چه شد که به سراغ موضوع مبانی کلامی اخوان المسلمین رفتید؟

به عنوان یک طلبه و دانشجوی دوره دکتری می خواستم در حوزه مباحث کلامی بر روی موضوعی کار کنم که تاکنون کمتر به آن توجه شده و در عین حال تاثیرگذاری زیادی در عالم اسلام دارد. ضمن مشورتی که با دوستان کردم «اخوان المسلمین» را انتخاب کردم که به عنوان یک نحله فکری در بیش از ۷۰ کشور دنیا جای پا باز کرده و تفکرش ریشه دوانده است.

تحقیق من دو رویکرد داشت. ابتدا بُعد مبانی کلامی و فکری اخوان المسلمین که شامل مباحثی همچون «معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان در نگاه اخوان، معناشناسی و برخورد با ظاهر و باطن نصوص دینی» است.

در پایان نامه دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب به این موضوعات پرداختم و به لطف خدا با راهنمایی حجت الاسلام والمسلمین فرمانیان و مشاوره آقایان حجت الاسلام والمسلمین زمانی، دکتر علی الهبداشتی و دکتر محمود محمود ویسی و داوری حجج اسلام والمسلمین نواب، عزالدین رضانژاد، و دکتر فلاح زاده از آن دفاع کردم.

همچنین دوست داشتم بدانم که اخوان المسلمین که به دنبال بحث حکومت اسلامی هستند از بعد مبنای حکومت اسلامی چه افتراقات و اشتراکاتی با مبحث ولایت فقیه شیعه دارند، از این رو موضوع پایان نامه خود در سطح چهار حوزه را «مقایسه نظریه حکومت اسلامی اخوانالمسلمین با ولایت فقیه شیعه» قرار دادم که ان شاء الله تا پیش از پایان سال جاری تحصیلی از آن هم دفاع می‏کنم.

* با این همه مشغله علمی، فعالیت های روزمره و زندگی را چگونه می گذرانید؟!

خدا را شکر با توجه به اینکه استادان‌مان در دوران طلبگی همواره این خط فکری را به من داده اند که «راز موفقیت طلبه این است که بعد از نماز صبح نخوابد و شب هم زود بخوابد» با اجرای این دستور توانسته ام به کارهایم برسم. الآن چند جا تدریس دارم، در درس خارج شرکت میکنم و پیگیر مباحث پژوهشی و رساله هایم نیز هستم و به لطف خدا توانستهام در از طلبه های دست به قلم باشم.

بنایم این است که در عین حال که به درس حوزه و دانشگاه توجه دارم از خانواده غافل نباشم. از همان آغاز ازدواج تا حالا اهل تفریح و بیرون رفتن هستم و اگر از خانواده بپرسید می گویند که در بین رفقا و  دوستان بیشترین تفریح را دارند. کمترین فرصتی که پیش بیاید به پارک و مسافرت حتی ۲۴ ساعت و کمتر هم می رویم.

* چگونه این توازن را برقرار می کنید؟

قبول دارم که مقداری سخت است ولی سعی می کنم خستگی بیرون را به خانه نبرم و موقعی که به خانه می روم این مطلب را در نظر بیاورم که همسرم به شوهر نیاز دارد و فرزندانم به پدر.

* چند فرزند دارید؟

دو فرزند

* ظاهرا در جلسه دفاع از پایان نامه هم حضور داشتند!

بله آنها همراه من به تونس هم آمده بودند. در فرصت مطالعاتی شش ماهه حضورم در این کشور همراه من بودند و در جلسه دفاع هم حاضر شدند.

* با توجه به اینکه خاستگاه اخوان المسلمین مصر است، چه شد که به تونس رفتید و به مصر نرفتید؟

دوست داشتم که به مصر بروم و پیش از شکست محمد مرسی هم پیگیر بودم اما نوبت به روادید که رسید مهیا نشد. با نظر استادانم به این نتیجه رسیدم که بهترین کشور بعد از مصر در زمینه اخوان، تونس است. لطف خدا شامل شد و با عنایت دکتر بروجردی سفیر کشورمان در تونس و دکتر رمضانی رایزن فرهنگی وقت در کمترین زمان، از دانشگاه برای من دعوتنامه آمد.

میدانید که از دانشگاه زیتونه عدهای به مصر رفتند و الازهر را بنا نهادند و این نکتهای است که عموما مغفول میماند. چون فضای خاصی در دانشگاه زیتونه حاکم است؛ از طرفی برخی سلفی های تندرو در آنجا حضور دارند، از طرفی هم یک ایرانی بعد از ۵۳ سال به دانشگاه رفته است اوایل برای آنها قابل هضم نبود. بعد از اینکه فهمیدند من ایرانی و شیعه هستم، بعضی دانشجویان و استادان نگران شدند اما به لطف خدا شرایط به گونه‏ای شد که اگر چه در اوایل حتی با من دست هم نمی‏دادند اما در پایان سفر دست به گردن هم می انداختیم.

* مشکل آنها با ایران چه بود؟ چه تصوری از ما داشتند؟

اینها از تماشای شبکههای ماهواره‏ای (خصوصا شبکه‏ هایی که مخالف تقریب‌اند و رهبری از آنها با عنوان تشیع لندنی یاد کردند) چهره‏ نادرستی از ایران و تشیع در ذهنشان ایجاد شده است.

* آنجا با چه کسانی ملاقات و گفتگو کردید؟

با توجه به اینکه موضوع اخوان را دنبال می ‏کردم با شخصیت‏های مهم دانشگاه زیتونه که از متفکرین اخوان هستند ملاقات کردم؛ از جمله دکتر عبدالمجید نجار که از استادان بسیار قوی دانشگاه زیتونه و از تاثیرگذاران حزب نهضه تونس است.

* با اخوانی‏های مصر هم گفتگو کردید؟

با اخوانی‏هایی که به تونس آمدند ملاقاتی داشتم. در واقع با هماهنگی ای که با رایزنی داشتیم شب و روز من صرف مطالعه در کتابخانه و نشست و برخاست با استادان و حضور در جلسات و کنفرانس ها گذشت.

* از شیرینی‏های سفرتان بگویید.

دانشگاه زیتونه در پایان سال تحصیلی یک هفته فرهنگی برگزار می‏کند که در آن دانشجویان و استادان غیر بومی می‏توانند کشور خود را معرفی کند. با توجه به اینکه ایران ۵۳ سال در آنجا حضور نداشته بود، مردد بودم که آیا این امکان را به من هم می‏دهند یا خیر. بعد از اینکه خیالشان راحت شد که من هم مسلمانم و خطری برای کسی ندارم، این میز فرهنگی را به ایران هم اختصاص دادند و من بهترین خاطره سفرم را همین می دانم که پشت این میز نشستم و در طول این هفته فرهنگی به معرفی ایران پرداختم و به سوالات کسانی که از ایران فضای ذهنی خاصی داشتند جواب دادم.

* بیشترین سوالات در چه موضوعی بود؟

اینکه آیا شیعه قائل به تحریف قرآن است که من قرآن جیبی خود را نشان‌شان می‏دادم و می‏گفتم قرآن ما با شما حتی یک حرف هم تفاوت ندارد. دیگر اینکه می‏گفتند: چرا شما سبّ صحابه می‏کنید؟ یا اینکه چرا قمه‏زنی می‏کنید که قبلا عرض کردم اینها شیعه را از کانال چند شبکه ماهواره ای شناخته‎اند.

* در کتابخانه شان کتابهای شیعه هم یافت می‏شد؟

بله. بعضی از کتب آیت الله سبحانی و علامه طباطبایی وجود داشت. یکی از کارهایی که انجام دادم این بود که در طول یک هفته فهرست تمام کتاب‏ها و مقالات و پایان نامه‏های کتابخانه دانشگاه زیتونه را بررسی کردم و کتابهایی را که له یا علیه شیعه نوشته شده یا مرتبط با ایران بود، با عنوان و ردیف آن ثبت می‏کردم تا اگر کسی از دوستان خواست به آنجا برود نشانی دقیق کتابها را بلد باشد

* اینکه خانواده هم در سفر همراهتان بودند مشکلی نداشتید؟

بله آنها در طول شش ماه سفر همراهم بودند. برای آنها هم تجربه خوبی بود. دوستان ما در سفارت جمهوری اسلامی ایران در تونس، تعدادشان کم بود و با ما ۶ خانواده می‏شدند. خوبی این سفر جمع محدودی بود که شب‏های جمعه در سفارت دعای کمیل برگزار می کردیم و خانواده‏مان ساعت شماری می‏کردند که دوستان ایرانی را در شب جمعه ببینند.

* پس یک هیأت داشتید؟!

بله. حتی در ایام فاطمیه هم هر چند به صورت محدود عزاداری حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بر پا می‏کردیم؛ مظلومانه و با جمعیتی کم در فضایی محدود اما به شکلی زیبا.

* برای یادگیری زبان مشکل نداشتید؟

یکی از مشکلات ما تسلط نداشتن به زبان است که مفاهیم عالی دین را نمی‏توانیم انتقال دهیم. از آنجا که در دوره های مکالمه زبان عربی مدرسه علمیه معصومیه شرکت کرده بودم پس از ورود به تونس، سطح‏سنجی شدم و بعد هم دو ماه به صورت فشرده از ۸ صبح تا ساعت ۱۳ در مرکز آموزش زبان بورقیبه اِسکول دوره سطح عالی زبان عربی را گذراندم.

با توجه به اینکه در تونس زبان فرانسوی هم رایج است، ‏سفیر محترم تشویق کرد که این زبان را هم در طول مدت حضور در تونس فرا بگیرم. وقتی که به «مرکز تونس للغات» رفتم تا برای زبان فرانسه نام‏نویسی کنم، گفتند که ما در اینجا یک زبان آموزش نمی‏دهیم و باید دو زبان را فرا بگیرید!

به همین خاطر عصرها یک روز در میان در کلاس زبان انگلیسی و فرانسه شرکت کردم و گواهی دوره مقدماتی فرانسه و متوسطه زبان انگلیسی را دریافت کردم. انشاء‏الله اول زبان انگلیسی را ادامه خواهم داد و پس از آن زبان فرانسه را.

* و نکته پایانی…

پس از پایان حضور در دانشگاه زیتونه این دانشگاه باید یک گواهی می داد که به وزارت علوم کشورمان ارائه کنم. برای من باعث افتخار است که در پایان گواهیشان نوشتند: «و کان طیله اقامته العلمیه بالمعهد خلوقا و منضبطا و حاضرا فی کل انشده العلمیه و الثقافیه»

منبع:حوزه نیوز

اشتراک گذاری :


آخرین اخبار