تاریخ انتشار :

احکام اسلامی

آیا می دانید رد مظالم چیست؟

کلمه مظالم جمع کلمه مظلمه است، این کلمه از ماده ظلم گرفته شده و از نظر اصطلاح فقهی به اموال و بدهی هایی گفته می شود که انسان از روی ظلم و بی عدالتی از بندگان خدا گرفته و نپرداخته است.و مظلمه عبارت از نوع خاصی از مدیون و مشغول الذمه بودن است

   به گزارش رهیافتگان (پایگاه جامع مبلغین و تازه مسلمانان)  سۆال: اگر فردی پول شخصی را دزدیده باشد و شخص مورد نظر فوت کرده باشد و فرد از کار خود پشیمان شده باشد و در صدد جبران برآید چه باید بکند؟

جواب: باید وجه مذکور را به ورثه او بپردازد و یا از همه ورثه رضایت بگیرد و لازم نیست بگوید من از او دزدیده‌ام بلکه می‌تواند بگوید میت از من طلب داشته است. (ر.ک: استفتائات جدید آیه الله مکارم شیرازی، س ۱۱۶۵ و ۱۱۶۶، ج ۲) و (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج ۲، ص ۵۶۰، س ۹۵)

سۆال: اگر فردی نداند که به چند نفر بدهکار است و یا شک داشته باشد که آیا مدیون و قرض دار است یا نیست و نداند که مثلاً مغازه دار تخفیف را پذیرفته یا نه چه باید بکند؟

جواب: اگر یقین بر بدهکاری دارد و از پیدا شدن طلبکار مأیوس است به مقداری که یقین دارد از طرف صاحبانش به فقیر غیر سید صدقه بدهد و در مواردی که جنسی خریده‌اید و قیمت آن را فروشنده تعیین کرده است تا یقین بر تخفیف فروشنده پیدا نکنید ضامن قیمت هستید و باید بپردازید. و در مواردی که شک به بدهکاری دارید پرداخت آن واجب نیست. (ر.ک: استفتائات امام خمینی(ره)، ج ۲، ص ۲۸۹)

سۆال: وقتی شخصی از کنار درختی یا باغی می‌گذرد می‌تواند از میوه و محصول آن باغ استفاده کند یا خیر؟

جواب: جایز است برای مسافر هنگام عبور از کنار باغها با رعایت چند شرط از میوه آن به قدر حاجت بخورد: ۱) به قصد خوردن میوه نیامده باشد. ۲ ) موجب فساد نگردد. ۳) چیزی را از میوه باغ با خود حمل نکند. و احتیاط آنست که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خودداری کند. (ر.ک: استفتائات جدید آیه الله مکارم شیرازی، ج۱، س ۱۵۷۸)

سۆال: زنی که ارث پدرش را شوهر فروخته و خرج کرده و بعد گفته بعداً جبران می‌کنم، حالا بعد از ۱۰، ۱۵ سال پول را برنگردانده، اگر زن واقعاً به این پول احتیاج داشته باشد می‌تواند طلب خود را از شوهر به تدریج از خرجی خانه تقاص کند یا خیر؟

جواب: اگر بدهکار بدهی خود را انکار کند و با بدون عذر در پرداخت آن کوتاهی نماید طلبکار می تواند از اموال او تقاص نماید البته اگر در این زمینه قانونی وجود داشته باشد باید مراعات گردد. (ر.ک اجوبه الاستفتائات رهبری، ج ۲، ص ۲۶۱، س ۶۷۹)

سۆال: آیا در جبران خسارت مال تلف شده مثل سکه طلا ضامن قیمت یوم التلف هستیم یا روزی که می‌خواهیم خسارت را جبران کنیم؟

جواب: قیمت یوم التلف را بدهد مگر اینکه خود مال موجود باشد که باید خود آن را رد کند. (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج ۳، ص ۵۶۰، س ۹۵)

سۆال: ردّ مظالم یعنی چه؟ لطفاً توضیح دهید؟

جواب: کلمه مظالم جمع کلمه مظلمه است، این کلمه از ماده ظلم گرفته شده و از نظر اصطلاح فقهی به اموال و بدهی هایی گفته می شود که انسان از روی ظلم و بی عدالتی از بندگان خدا گرفته و نپرداخته است.و مظلمه عبارت از نوع خاصی از مدیون و مشغول الذمه بودن است و خصوصیت و ویژگی آن به این صورت است که: یا انسان مبلغ مشخصی به فرز معینی مدیون است اما نمی‌داند کجاست و به او دسترسی ندارد، و یا اینکه می‌داند که مبلغ معینی مدیون است اما به صورت مشخص، فرد مدیون برایش معلوم نیست که چه کسی است؟ در هر دو صورت فرق نمی‌کند که علت مدیونی، غصب و سرقت باشد، او یا اینکه سبب آن امری مشروع باشد مثلاً از شخصی قرض کند و بعد قرض دهنده را پیدا نکند و امکان دسترسی به او نباشد، و یا می‌داند از کسی قرض کرده اما نمی‌داند کی بوده است؟ این معنی کلمه مظلمه که جمع آن مظالم است. اما حکم آن این است که: مقدار دین مذکور را باید به اشخاص فقیر صدقه بدهد، که اصطلاحاً به این پرداخت صدقه و رد مال به فقیر بابت دین مزبور رد مظالم گفته می‌شود. آنچه تا کنون گفته شد حالت یقینی رد مظالم است اما گاهی چون شخص در برهه‌ای از زندگانی خیلی مقید به رعایت حقوقی دیگران در اموالشان نبوده است و چه بسا اموال آنان را تلف کرده است سپس متنبه می‌شود و احساس مدیونی می‌کند، و از طرفی شخصاً نمی‌داند به چه کسی و چه مبلغی بدهکار است؟ به منظور اینکه اگر واقعاً به کسی بدهکار است ذمه اش بری شود مبلغی را احتیاطاً به عنوان رد مظالم به فقرا صدقه می‌دهد. (ر.ک: جامع المسائل آیت الله فاضل، ج ۲، س ۱۲۰۰)

سۆال: آیا کپی و تکثیر یا رایت نوار و سی دی های خارجی و ایرانی جایز است یا خیر؟

جواب: نظر مقام معظم رهبری آنست که: احواط این است که در نسخه برداری و تکثیر سی دی های کامپیوتری که در داخل تولید شده است حقوق صاحبانشان از طریق کسب اجازه از آنان رعایت شود و در مورد خارج کشور تابع قرارداد است. (ر.ک: استفتائات مقام معظم رهبری، ص۴۸۹، س ۱۳۴۳)

بخش احکام اسلامی تبیان

منبع: سایت اندیشه قم

اشتراک گذاری :


  1. ناشناس گفت:

    نظری ندارم

آخرین اخبار